Fundamenty wylewane bezpośrednio w gruncie wymagają wykopania rowów o zaprojektowanej odpowiednio szerokości i głębokości wzdłuż zarysu ścian zewnętrznych i wewnętrznych. Wykopy te można wykopać ręcznie lub małą koparką. Pamiętajmy jednak, że wykopy łopata dawno przestały cieszyć się popularnością choćby ze względu na brak rak do wykonają takiej pracy jak również na czas jakim może to za człowieka wykonać koparka. Ponadto wykonanie wykopów z użyciem koparki bez usuwania wierzchniej warstwy gruntu (humusu) zmniejszy ryzyko obsypywania się ich krawędzi.
Inną metodą wykopu pod fundament jest wykop oparty na ławach i wykonuje się go najczęściej koparko-ładowarką. Jak ono przebiega? Po zdjęciu wierzchniej warstwy ziemi usuwa się grunt do głębokości górnego poziomu ławy i ewentualnie wywozi lub wiele osób pozostawia ziemię do wyrównania nierówności na działce lub pozostawia ją i wykorzystuje do np. skalników itp. Wykop pod same ławy wykonuje się ręcznie, zwracając uwagę na wypoziomowanie dna, bo to ułatwia dobre ułożenie zbrojenia i przeciwdziała pękaniu podstawy fundamentu.
Należy jedna pamiętać, że ziemi z wykopu nie wolno składować bezpośrednio w obrębie samego wykopu, ponieważ mogłoby to spowodować obsuwanie się jej na dno wykopu. Kolejnym ważnym elementem, o którym należy wspomnieć to, że z każdej strony obrysu budynku wykop należy powiększyć o co najmniej 0,5 m. Ponadto przed przystąpieniem do wykopywania fundamentów należy dokładnie sprawdzić wymiary, kąty w narożnikach i poziom dna wykopu. Kontrolę taką umożliwia przeniesienie wymiarów ustalonych na ławach sznurowych na dno wykopu. Po rozciągnięciu sznurów, w miejscach ich przecięcia się, sprawdza się pionem murarskim lub poziomnicą, czy trafiają one we właściwe punkty w wykopie.
